De Vata Dosha + Tips voor de herfst

In de Ayurveda wordt gezegd dat de herfst het “Vata-seizoen” is. Maar wat betekent dat eigenlijk? 

In een vorige blog heb ik kort uitgelegd wat een Dosha is. Heel kort samengevat, Dosha betekent in Sanskriet “iets dat uit balans kan raken”. 

Ayurveda benoemt drie Doshas: Vata, Pitta en Kapha, met elk twee dominante elementen. Ieder individu wordt geboren met een unieke verhouding van deze drie Doshas, die we de constitutie of Prakriti noemen. De constitutie of Prakriti vormt de basis voor de gezondheid, de persoonlijke balans. Al onze kenmerken, zowel fysiek, mentaal als geestelijk, worden bepaald door de combinatie van Vata, Pitta en Kapha. 

Vata wordt gedomineerd door de elementen Ruimte en Lucht. Daardoor zijn de kenmerken van Vata de kenmerken van deze twee elementen. Een paar van deze kenmerken zijn droog, licht, koud, mobiel en helder. Iemand of iets dat “Vata dominant” is, bevat veel van deze kenmerken.

Fysieke kenmerken zijn (een neiging tot) droge huid, slanke bouw, en kunnen het snel koud hebben. Op mentaal niveau zijn Vata’s creatief, en hebben het vermogen om snel te leren, maar ook om snel te vergeten. Vata’s houden van verandering, beweging, afwisseling, multitasken, maar kunnen daardoor overgestimuleerd raken, wat kan zorgen voor frustratie, uitputting, angst, en/of onzekerheid. Vata’s zijn als de wind, ze waaien makkelijk mee.

Vata heeft een belangrijke functie in het lichaam. Het is verantwoordelijk voor alle processen waar beweging bij is, zoals de circulatie van lucht door de longen, bloed door het lichaam of voedsel door het spijsverteringskanaal.  

De herfst heeft ook veel Vata kenmerken. De wind, koude en onregelmatigheid in het weerbeeld – nog een eigenschap van Vata – ervaren we de afgelopen weken bijna dagelijks. Vata neemt dus toe in deze periode, en degenen die Vata-dominant zijn, zullen dat als eerste merken: droge huid en haar, (hoofd)pijn en stijfheid in het lichaam, een gevoel van onrust, en spijsverteringsproblemen, om een paar voorbeelden te noemen.  

Wat kan je doen om Vata in balans te houden? 

Twee goede anti-Vata kenmerken zijn warmte en vettigheid. Vettigheid gaat de droogte en ruwheid tegen die door Vata wordt wordt veroorzaakt. Warmte kan bescherming geven tegen koude, pijn en stijfheid. En door die toe te passen in je dagelijkse leven, kan dat bijdragen aan een betere balans. Ik geef een paar tips: 

Leefstijl: doe een paar keer per week (2-3 keer) een zelf-massage met warme sesam-of amandelolie en neem daarna een warme douche. Of verwen jezelf en ga voor de Ayurvedische massage.

Voeding: eet al je maaltijden warm en neem Ghee! Waarom lees je op mijn blog over Ghee. Kijk ook naar mijn recept voor Kicheri, een soep van basmati rijst, gele mung bonen en veel kruiden die supervoedend is en ook nog eens een detox effect heeft. Eet vooral ook lekker kruidig! Het hoeft niet pittig te zijn, maar gebruik verwarmende kruiden zoals gember, zwarte peper, Himalaya zout, komijnzaad, venkelzaad, mosterdzaad, knoflook, asafoetida, kardemom, kaneel, nootmuskaat. 

Mind: neem minimaal vijf minuten per dag om even in stilte te zitten op een fijne plek in huis. Als je het lastig vindt in stilte, kan het luisteren van een mantra of kalmerende muziek ook helpen. 

Yoga: zittende en liggende houdingen in een langzaam tempo hebben een aardend effect. Denk aan Yin yoga en Yoga Nidra.

Pranayama: Wisselende neus ademhaling of Nadi Shodana. Dit draagt bij aan een gevoel van rust en ontspanning. Begin met de linkerkant, en doe 7-13 rondes. Blijf daarna nog even zitten in stilte om het effect te voelen. 

Wil je ontdekken welke Dosha bij jou dominant is, en wat jij kan doen om je persoonlijke balans te onderhouden? Tijdens een Ayurvedisch consult krijg je meer inzicht in jouw constitutie en ontvang je een passend voeding- en leefstijl advies met onder andere recepten en oefeningen die je in je dagelijkse leven kunt toepassen. Ook kan er besproken worden of eventuele Ayurvedische behandelingen en/of -kruiden kunnen bijdragen aan het onderhouden van jouw gezondheid. 

Tijdens de workshop op 28 november bij Bindi Yoga Studio in Amersfoort zal ik dieper ingaan op de invloed van de seizoenen van de herfst en winter op de onze gezondheid en weerstand, en zal ik je tips geven en laten zien hoe je door middel van je dagelijkse leefstijl en voedingskeuzes zelf je weerstand kan onderhouden en sterker kan maken. Laat je inspireren voor een Ayurvedische leefstijl tijdens deze workshop! Kennis van Ayurveda is niet nodig.

Neem vrijblijvend contact op via het contactformulier of stuur een email naar info@puraveda.nl