Waarom je elke dag Ghee zou willen eten

Kan jij genieten van een ‘vette hap’? Of eet je het liefst zo mager en ‘light’ mogelijk?

Naar mijn idee hebben vetten als voedingsstof onterecht een slechte naam. Vetten zijn onmisbaar voor het functioneren van onze organen. Je kan het zien als de olie die de ketting smeert.

Verzadigde vetten in dierlijke producten zouden de kans op hart- en vaatziekten, kanker, diabetes en hoge bloeddruk vergroten [1]. Dat heeft er mogelijk toe geleid dat ‘magere vetten’ en ‘light’ producten, zoals halvarine en margarine, de laatste decennia populair zijn geworden. Deze producten zijn meestal plantaardig en rijk aan onverzadigde vetten. Het totale vetpercentage van deze producten (30-40%) is soms wel de helft minder dan (room)boter, dat voor 80% uit vet bestaat [2].

Vet als medicijn

In de Ayurveda is vet een belangrijk product in het dagelijkse eetpatroon. Volgens de Ayurveda heeft voedsel effect op de fysieke, mentale en emotionele gezondheid. Het wordt beschouwd als een medicijn. De voedselkeuze wordt bepaald door de kwaliteiten van het product, omgevingsfactoren zoals het seizoen en de locatie en de spijsverteringskracht van de persoon die het voedsel neemt.

De Ayurveda beschrijft vet als een product dat soepel, glad, bij bepaalde temperaturen vast of vloeibaar, zacht en zwaar is. Zonder vet zouden we uitdrogen en continu met pijn zitten door een gebrek aan rekbaarheid van onze weefsels.

De spijsvertering als basis voor gezondheid

De spijsvertering wordt in de Ayurveda beschouwd als de basis voor gezondheid. Een spijsvertering die in balans is, kan vergeleken worden met een sterk functionerend immuunsysteem. Als de spijsvertering uit balans raakt, kan het immuunsysteem verzwakken, wat kan leiden tot spijsverteringsklachten en/of ziekte. Als de spijsvertering niet optimaal kan verteren, kunnen achtergebleven voedselresten in het spijsverteringskanaal gaan fermenteren, wat een gunstige omgeving creëert voor ziekteverwekkers. Het onderhouden van de spijsvertering is daarom essentieel voor de gezondheid. Het regelmatig nemen van vet kan daaraan bijdragen.

Ghee: de meest zuivere vorm van vet

Eén van de belangrijkste typen vet in de Ayurveda is Ghee, een vorm van geklaarde boter. Ghee wordt gezien als de meest zuivere vorm van vet. Het bereiden van Ghee gebeurt door ongezouten roomboter te koken, zodat de melkbestanddelen, ook wel gezien als de ‘onklare delen’, kunnen worden gescheiden van het vet en het aanwezige vocht kan verdampen. Wat overblijft, is Ghee, het botervet, dat door het proces van bereiden lactosevrij is geworden[3].

De voordelen van Ghee

Ongeveer 60% van Ghee is verzadigd vet. Eén van de verzadigde vetten in Ghee is butyraat, ook wel boterzuur genoemd, een vetzuur dat van nature in de dikke darm aanwezig is. Boterzuur heeft positieve effecten op de gezondheid. Een aantal noem ik hieronder en in een andere blog op mijn website noem ik nog meer voordelen van Ghee [5]:

1. Het heeft een ontstekingsremmende werking;
2. Boterzuur kan de bloedbarrière doorkruisen, waardoor het de nervus vagus en de hypothalamus kan activeren. Dit heeft een indirect effect op de eetlust en eetgedrag;
3. Het zou kunnen bijdragen aan het voorkomen van type 2 diabetes en insuline resistentie;
4. Het zou kunnen bijdragen aan het verminderen of vertragen van gewichtstoename, waardoor de kans op obesitas wordt verminderd of voorkomen;
5. Het versterkt en verbetert de darmepitheelcellen. Deze cellen hebben een barrièrefunctie en moeten een juiste doorlaatbaarheid onderhouden. Dat kan zorgen voor betere bescherming tegen ziekteverwekkers, wat zou kunnen bijdragen aan het voorkomen van darmkanker.

Ghee vs. Plantaardige vetten

Het Nederlandse voedingscentrum raadt het gebruik van Ghee in het eetpatroon helaas af, vanwege het hoge percentage verzadigde vetten. Het beveelt plantaardige halvarine, margarine en vloeibare bakvetten aan. Zie ook deze afbeelding van het Voedingscentrum.

Vanuit Ayurvedisch oogpunt vormen halvarine en margarine complexe producten, doordat ze een combinatie van vet, water en toevoegingen zijn. Dat maakt ze lastiger te verteren, waardoor de spijsvertering uit balans kan raken en het immuunsysteem kan verzwakken. Ghee daarentegen is een zuiver product en kan goed door het lichaam worden opgenomen. Consumptie van Ghee verhoogt bovendien HDL cholesterol, de goede cholesterol, maar zou geen effect hebben op andere vetketens [1].

Verzadigde vetten stoffen bevatten die bij kunnen dragen aan de opname van voedingsstoffen uit andere voedselproducten

Uit recent onderzoek over de invloed van verzadigde en onverzadigde vetten op gezondheid is gebleken dat er onvoldoende bewijs is dat verzadigde vetten slecht zouden zijn voor de gezondheid. Een interessante bevinding was, dat verzadigde vetten stoffen bevatten die bij kunnen dragen aan de opname van voedingsstoffen uit andere voedselproducten [1].

Hoe neem je Ghee?

Er zijn diverse manieren om Ghee in je dagelijkse eetpatroon te integreren. Ik noem er hieronder een paar:

1. Op de nuchtere maag: neem in de ochtend een eetlepel gesmolten Ghee voordat je water drinkt. Wacht minimaal een half uur totdat je warm water drinkt of iets eet. Dit kan effectief zijn bij constipatie;
2. Als bakvet, omdat Ghee een hoog rookpunt heeft: 250 graden Celsius. Voedsel koekt daardoor minder snel aan en krijgt geen zwarte aanslag;
3. Een theelepeltje door elke warme maaltijd voor extra smaak en een soepelere vertering.

Iedereen is uniek

De Ayurveda ziet ieder individu als een uniek verschijnsel. Iedere persoon heeft een andere spijsverteringskracht, waardoor dezelfde ervaring op ieder een andere uitwerking kan hebben. Daardoor heeft hetzelfde voedsel elk individu een ander effect. Voor een voedingspatroon dat echt aansluit bij jouw behoeften op dit moment, kan ik je aanraden om een consult in te plannen. Dit zal kunnen helpen in het balanceren van je spijsvertering, versterken van je immuunsysteem, ondersteunt herstel na ziekte en het reduceren van klachten.

Neem vrijblijvend contact op via info@sophiareuser.com. Volg mij op Instagram @sophiareuser.

Referenties

1. Mohammadifard, N, Nazem, M, Naderi, GA,  Saghafian F, Sajjadi, F, Maghroon, M, Bahonar, A, Alikhasi, H, Nouri, F (2010). Effect of Hydrogenated, Liquid and Ghee Oils on Serum Lipids Profile. ARYA Atherosclerosis Journal. 2010 Spring; 6(1): 16–22.
2. https://www.gezondheidsplein.nl/dossiers/vetten-en-olien-verzadigd-vet-onverzadigde-vetten-en-transvetten/margarine-halvarine-boter-of-roomboter/item120646
3. https://www.ahealthylife.nl/de-voedingswaarde-van-ghee/
4. https://insight.microba.com/blog/your-gut-bacterias-superpower-butyrate/
5. McNabney, SM & Henagan, TM (2017). Short Chain Fatty Acids in the Colon and Peripheral Tissues: A Focus on Butyrate, Colon Cancer, Obesity and Insulin Resistance. Nutrients 2017-9, 1348.